Wizualizacja od strony pl. A. Walentynowicz wnioskowanego przejścia dla pieszych przez al. Grunwaldzką przy skrzyżowaniu z ul. Sobótki — Budżet Obywatelski 2019 — Gdańsk, Wrzeszcz Górny.

Przejście dla pieszych i przejazd rowerowy przez al. Grunwaldzką pomiędzy ul. L. Waryńskiego a ul. Sobótki

Argumentacja za przywróceniem przejścia dla pieszych w sąsiedztwie dawnego przejścia zamkniętego ok. lat 70-tych, uzupełnionego o przejazd rowerowy i sygnalizację światlną w ramach Budżetu Obywatelskiego 2019 w Gdańsku — projekt we Wrzeszczu Górnym.

★ Piotr Marek SMOLNICKI
7 min readApr 15, 2019

--

Wizualizacja z lotu ptaka wnioskowanego przejścia dla pieszych przez al. Grunwaldzką przy skrzyżowaniu z ul. Sobótki— Budżet Obywatelski 2019 — Gdańsk, Wrzeszcz Górny.

Trochę o słabo widocznych bo zatartych atutach wynikających z historii dalszej i bliższej, o rozpoczętych działaniach oraz o wizjach i planach

W ujęciu holistycznym/wielowymiarowym wnioskowane przejście dla pieszych to brakujące ogniwo historycznie (i potencjalnie współcześnie) ważnego połączenia północno-wschodniej i południowo-zachodniej części Wrzeszcza.

Skrzyżowanie dzisiejszych ul. Waryńskiego i al. Grunwaldzkiej. Oprac. J. Daniluk. 26 maja 2019 r.

Czy wiesz, że?

  • ulica L. Waryńskiego jest jedną z najstarszych ulic Wrzeszcza,
  • na ulicy Waryńskiego w 1903 r. wytyczono pierwszą gdańską drogę rowerową,
  • po ulicy Waryńskiego jeździł kiedyś tramwaj do stacji czołowej przed torami kolejowymi

Przejście pod torami PKP w ciagu ul. Waryńskiego

Kluczowym połączeniem uzyskanym już w XIX wieku był przejazd przez budowaną tam kolej, potem piesze przejście w nasypie, kiedy po niewielu latach wyniesiono torowisko, w ciągu dzisiejszej ul. L. Waryńskiego. Po północnej stronie torów bieg czołowo kończył tramwaj — dziś jechałby ul. Waryńskiego do pl. ks. Bronisława Komorowskiego i dalej Chrobrego, Gdańską do Brzeźna i Nowego Portu… Wrzeszczanie mogli tym tramwajem podjechać na plażę a mieszkańcy Brzeźna wybrać się z towarami na rynek we Wrzeszczu. Natomiast mieszkańcy “Dolnego Wrzeszcza” mogli wybrać się na spacer do Lasu Jaśkowego na Wzgórze Zinglera lub do restauracji na stoku górującym nad dzisiejszą ul. Sobótki.

Porównanie przed-po dostępne jest po kliknięciu w poniższy odnośnik:

Porównanie przed-po okolicy rozciągniętej od Parku Jaśkowej Doliny w Górnym Wrzeszczu po plac ks. Bronisława Komorowskiego na Dolnym Wrzeszczu.

Grunwaldzka Dzielnica Mieszkaniowa — GDM

Następnie powojenna GDM (Grunwaldzka Dzielnica Mieszkaniowa), której losy zostaly drastycznie zmienione poprzez przerwanie kontynuacji budowy a następnie zacieranie atutów, które jeszcze w latach 70-tych były (np. przejście dla pieszych z arkad wzdłuż ul. Waryńskiego — niedawny Elegant — na drugą stronę arterii). GDM charakteryzowały bogate usługi w parterach, które dobiły lata 90-te i pojawienie się Auchanów, upadki domów towarowych i otwieranie się w kolejnych dekadach lokali antyśródmiejskich, takich jak filie banków. Miasto dobrze zrobiło, że zachowało własność lokali szczególnie istotnych dla tego obszaru, m.in. lokalu niedawno zamkniętego Eleganta oraz prężnie działającej Kolonii Artystów (dawniej-dawniej Kawiarni Morskiej, po świetności której pozostały niedziałające już kandelabry i chwytaki wielkich markiz nad tarasem).

Dzisiejszy parking za skwerem Anny Walentynowicz to miejsce pod budowę… kina! Z oszczędności kina nie zbudowano (pewnie dziś byłoby już zburzone albo zostałoby wpisane do rejestru zabytków w związku z jakąś unikatową ścianą pokrytą mozaiką) — miejsce na postawienie budynku użyteczności publicznej nadal jest (dla zobrazowania powiem, że działka parkingu jest większa niż działka, na której stoi Kościół Garnizonowy z plebanią z ul. Matejki!!!).

Aktualne zmiany

No i tym oto sposobem dochodzimy do drugiej strony al. Grunwaldzkiej, którą czeka na końcu ul. Sobótki wielka, choć punktowa zmiana w postaci zagospodarowania terenu po TVP na cele deweloperskie z udostępnieniem istniejącej na tym terenie (ale do dziś znajdującej się za zamkniętą bramą ze stróżówką) drogi publicznej umożliwiającej dojście do dawniej funkcjonującego wejścia w kierunku Wzgórza Zinglera w tej części Parku Jaśkowej Doliny.

Przejście dla pieszych przez al. Grunwaldzką na skrzyżowaniu z ul. Sobótki w kierunku skweru Anny Walentynowicz i ul. Waryńskiego w Gdańsku-Wrzeszczu jest możliwe w związku z występowaniem w tym miejscu efektu tzw. “cienia” czerwonego światła sygnalizacji świetlnych na skrzyżowaniach al. Grunwaldzkiej z ul. Miszewskiego/Do Studzienki i z ul. Konopnickiej/Jaśkowa Dolina. Przejście dla pieszych przez al. Grunwaldzką będzie oddziaływać pozytywnie nie tylko na Wrzeszcz Górny, ale w związku z wskrzeszeniem historycznego ciągu komunikacyjnego wpłynie pozytywnie na połączenie z Wrzeszczem Dolnym i Parkiem Jaśkowej Doliny. Autor: Tomasz Janiszewski (25 maja 2019 r.).

Dlaczego więc przejście?

Nie ulega wątpliwości, że temat realizacji wnioskowanego przejścia dla pieszych powinien być maglowany do skutku! Jest to warunek konieczny dla przeprowadzenia społeczno-ekonomicznej integracji tej części Dzielnicy, zarówno w granicach administracyjnych Górnego, jak i Dolnego Wrzeszcza.

Ul. Sobótki — brak przejścia do pl. Anny Walentynowicz, gdzie można by spokojnie usiąść na ławce i odpocząć. Za pl. Anny Walentynowicz znajduje się SP17 gdzie uczą się dzieci z okolic ul. Sobótki (brak przejścia) oraz przejście piesze pod torami PKP do Dolnego Wrzeszcza wzdłuż ul. L. Waryńskiego w kierunku pl. ks. Bronisława Komorowskiego, a po lewej i prawej stronie lokale usługowe. Fot. Ula Schönhofer.

Dzięki wykorzystaniu antyintuicyjnego fenomenu, że al. Grunwaldzka w ciągu dnia roboczego na odcinku pomiędzy ul. Do Studzienki a ul. Jaśkowa Dolina przez długie okresy jest pusta (brak lub znikoma liczba pojazdów pomiędzy fazami sygnalizacji świetlnej — co pokazują m.in. zdjęcia lotnicze/satelitarne, w tym załączone do wniosku, oraz obserwacje w terenie) oraz, że w godzinach szczytu pojazdy na wysokości wnioskowanego przejścia i tak stoją w korku (co umożliwiłoby przejście pomiędzy nimi), należy wykorzystać, przy optymalnie zsynchronizowanej sygnalizacji świetlnej, potencjał przywrócenia przejścia dla pieszych w okolicach zlikwidowanego przejścia ok. lat 70-tych, wyposażonego w przejazd rowerowy i sygnalizację świetlną w celu nie tylko odtworzenia połączenia pieszego, ale także integracji społecznej i ekonomicznej Wrzeszcza oraz poprawy bezpieczeństwa i zdrowia uczestników ruchu, w tym pieszych, rowerzystów i kierujących samochodami.

W celu odpowiedniej synchronizacji przejścia należy przeprowadzić obserwacje w terenie mierząc czas ruszania pojazdów stojących na sygnalizacjach (Do Studzienki i Jaśkowa Dolina) na końcu kolejki w okolicy wnioskowanego przejścia. Ponadto, dzięki opóźnieniu dojazdu pojazdów do kolejki na światłach oczekiwać należy upłynnienia ruchu pojazdów (pojazd zamiast stać ostatni w kolejce dojeżdża do sygnalizacji a kierowca dostosowuje prędkość jazdy do włączenia się do wspólnego ruszania poprzedzających pojazdów.

O wniosku do BO 2020

1. Co ma zostać wykonane?

Przywrócenie dawnego przejścia dla pieszych wraz z budową przejazdu rowerowego i sygnalizacją świetlną przez al. Grunwaldzką łączące okolice wzdłuż ul. L. Waryńskiego i ul. Sobótki.

2. Jakie są istotne elementy składowe projektu?

  • Oznakowanie pionowe, poziome, w tym pasy przez jezdnie al. Grunwaldzkiej oraz przez drogę rowerową (P10, tzw. “zebra”) i czerwone malowanie + linie wyznaczające przejazd (P11) + linie zatrzymania (P14), korekta w oznakowaniu drogowym al. Grunwaldzkiej);
  • Sygnalizacja świetlna;
  • Nawierzchnia przejścia pieszego i przejazdu rowerowego przez torowisko tramwajowe;
  • Przeniesienie kratki burzowej wraz z przykanalikiem z obszaru wnioskowanego przejścia dla pieszych i przejazdu rowerowego.

3. Jakie działania powinny być podjęte?

  • przeniesienie istniejącego nowonasadzonego drzewka;
  • przeniesienie stacji Mevo (nr 11203) oraz małej architektury i urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego (ławka, stojaki na rowery, słupki odgradzające);
  • zawężenie jezdni do 9 m w celu uzyskania azylu pieszego pomiędzy jezdnią a torowiskiem.
Skrócenie dojścia z ul. Sobótki do SP 17 do mniej niż 1/3 dzięki wnioskowanemu przejściu dla pieszych (z 440 m dołem i 455 m górą do ok. 145 m!!!). Oprac. wł. na podstawie Interaktywnego Planu Gdańska.
Wydłużenie dojścia z ul. Sobótki do SP 17 o ponad 300% bez wnioskowanego przejścia dla pieszych (z 145 m do 455 m!!!). Oprac. wł. na podstawie Interaktywnego Planu Gdańska.
Wydłużenie dojścia z ul. Sobótki do SP 17 o ponad 300% bez wnioskowanego przejścia dla pieszych (z 145 m do 440 m!!!). Oprac. wł. na podstawie Interaktywnego Planu Gdańska.

4. Cel realizacji zadania?

  • połączenie piesze dla mieszkańców zarówno Wrzeszcza Górnego, jak i Dolnego (do przejścia pod koleją w osi ul. Ludwika Waryńskiego);
  • reaktywacja dawnego ciągu pieszego w osi dzisiejszych: plac ks. B. Komorowskiego, ul. L. Waryńskiego, ul. Sobótki, Park Jaśkowej Doliny (Wzgórze Zinglera);
  • połączenie piesze dla użytkowników usług w parterach przy al. Grunwaldzkiej;
  • połączenie do Szkoły Podstawowej nr 17 przy ul. Czarnieckiego dla mieszkańców okolic ul. Matejki, Sobótki itd. (nawet ponad trzykrotne skrócenie drogi dojścia);
  • skrócenie drogi do kościoła Garnizonowego dla mieszkańców Wrzeszcza na północ od al. Grunwaldzkiej.

5. W jaki sposób realizacja wpłynie na mieszkańców?

  • poprawa społeczno-ekonomiczno-przestrzennych warunków funkcjonalnych;
  • poprawa warunków spacerowania po Wrzeszczu wzdłuż spokojnych ulic;
  • poprawa istniejących oraz utworzenie nowych więzów społecznych pomiędzy sąsiadami o dotąd dalekiej drodze dojścia.

6. Jakie spodziewane są korzyści?

  • podniesienie rangi miejsca do poziomu wielkomiejskiego, w jakim celu budowano tę część Wrzeszcza, zarówno przed wojną (kamienice i domy towarowe), jak i po wojnie (zabudowa śródmiejska Grunwaldzkiej Dzielnicy Mieszkaniowej — GDM-u, domy towarowe, usługi w parterach, zabudowa wielkomiejska, duży udział ruchu pieszego — bliskość do usług);
  • wzrost znaczenia przejścia pieszego pod torami PKP w osi ul. L. Waryńskiego, która leży w obu częściach administracyjnych Wrzeszcza — we Wrzeszczu Dolnym i Górnym, co ułatwi integrację społeczno-ekonomiczną obu Dzielnic na osi od pl. ks. Bronisława Komorowskiego do Parku Jaśkowej Doliny;
  • wzrost bezpieczeństwa dzięki zmianie tras codziennych spacerów na ulice o małym natężeniu ruchu (bezpieczeństwo dzieci), hałasu i zanieczyszczeń;
  • wzrost bezpieczeństwa ruchu drogowego na skrzyżowaniu al. Grunwaldzkiej z ul. Sobótki poprzez montaż sygnalizacji świetlnej;
  • ułatwienie dojazdu do drogi rowerowej po przeciwnej stronie al. Grunwaldzkiej, w szczególności dla użytkowników stacji Mevo nr 11203;
  • wzrost znaczenia lokali usługowych w parterach, jak np. komunalny lokal po dawnym Elegancie i lokali w arkadach kamienicy na rogu ul. L. Waryńskiego oraz lokali w dolnym biegu al. Grunwaldzkiej, w tym komunalnym lokalu po dawnej Kawiarni Morskiej (dziś Kolonia Artystów) w raz z przylagającym do niego tarasem rekreacyjnym — niegdyś pełnym ludzi siedzącycch pod markizami i oświetlonych kutymi kandelabrami;
  • wykorzystanie fenomenu, że al. Grunwaldzka w ciągu dnia na tym odcinku przez długie okresy jest pusta (brak pojazdów pomiędzy fazami sygnalizacji świetlnej) a w godzinach szczytu pojazdy na wysokości wnioskowanego przejścia i tak stoją w korku, w związku z czym należy wykorzystać, przy optymalnie zsynchronizowanej sygnalizacji świetlnej, potencjał minimalnie kolidującego przejścia dla pieszych i przejazdu rowerowego z potokiem ruchu na obu jezdniach al. Grunwaldzkiej.

Dziękuję za uwagi, które przyczyniły się do opracowania powyższego zakresu wniosku o przywrócenie przejścia dla pieszych, wraz z przejazdem rowerowym i sygnalizacją świetlną.

Więcej zdjęć związanych z otoczeniem, na które wpłynie otwarcie przejścia dla pieszych wraz z przejazdem dla rowerów przy skrzyżowaniu al. Gunwaldzkiej z ul. Sobótki:

Jedno z dojść (zniszczone) do Parku Jaśkowej Doliny od strony ul. Sobótki. Fot. Wojciech Kosak.
Ul. Sobótki — brak przejścia do pl. Anny Walentynowicz. Fot. Ula Schönhofer.
Ul. Sobótki — brak przejścia do pl. Anny Walentynowicz, gdzie można by spokojnie usiąść na ławce i odpocząć. Za pl. Anny Walentynowicz znajduje się SP17 gdzie uczą się dzieci z okolic ul. Sobótki (brak przejścia) oraz przejście piesze pod torami PKP do Dolnego Wrzeszcza wzdłuż ul. L. Waryńskiego w kierunku pl. ks. Bronisława Komorowskiego, a po lewej i prawej stronie lokale usługowe. Fot. Ula Schönhofer.
Ul. Sobótki — dojście do Kościoła Garnizonowego przy ul. Matejki oraz w kierunku Parku Jaśkowej Doliny. Fot. Ula Schönhofer.
Skrócenie dojścia z ul. Sobótki do SP 17 o ponad 30% dzięki wnioskowanemu przejściu dla pieszych (z 440/455 m do 145 m!!!). Oprac. wł. na podstawie Interaktywnego Planu Gdańska.
Wydłużenie dojścia z ul. Sobótki do SP 17 o ponad 300% bez wnioskowanego przejścia dla pieszych (z 145 m do 455 m!!!). Oprac. wł. na podstawie Interaktywnego Planu Gdańska.
Wydłużenie dojścia z ul. Sobótki do SP 17 o ponad 300% bez wnioskowanego przejścia dla pieszych (z 145 m do 440 m!!!). Oprac. wł. na podstawie Interaktywnego Planu Gdańska.

--

--

★ Piotr Marek SMOLNICKI

Architekt-urbanista, radny Wrzeszcza Górnego, doktorant Politechniki Gdańskiej w temacie nowoczesnej mobilności,